Klişeleri Yerle Bir Eden Mükemmel Albüm
Barış Manço- Sözüm Meclisten Dışarı
10/10
Albüm, 1981
Türkiye’sine göre tam anlamıyla klişeleri yerle bir eden bir yapıda. Hatta ne
81’i! Günümüz için de bunu rahatlıkla söyleyebiliriz: Popüler müziğimizi zaten geçin,
alternatif sahnemizde de bu denli bir deneyselliğe yer verebilen sanatçı
sayımız şu an gerçekten çok az. Klişeler içinde yüzüyoruz. Ancak bu albümün
açılışını yapan Adem Oğlu Kızgın Fırın Havva Kızı Mercimek parçasının sadece bu
muazzam ismi bile bu farklılık için yeterli. Tabii ki esasen Manço’nun albümün
genelinde yaptığı o yenilikçilik, tamamiyle müziğin kendisiyle alakalı: Süresi 6
dakikayı aşan 3 parçanın bulunmasının yanında, Şehrazat’ın % 70’i, Hamburger ve
2025 gibi Kurtalan Ekspres harikası enstrümantaller albümü zenginleştiriyor. Ayrıca Cacık gibi kafa açıcı
konuşmalar ve Ce Sera Le Temps gibi tipik bir Manço Fransızca’sı da var bu
albümde.
Bahçede Hanımeli, Manço’nun vokalinin insanı hem dinginleştiren hem de üzen vuruculuğuyla
ön plana çıkan bir “acapella türküsü”. Esasen bu derin parça, 2 dakikalık süresiyle
ve hemen ardından acayip bir şarkının gelmesiyle, bir intro görevi de üstleniyor:
Gülpembe, hem albümün hem de bütün Barış Manço diskografisinin en özel
şarkılarından biri. Bir zamanların TV klasiği olan Sinan Çetin ile Film Gibi
programının da -maalesef- fon müziği olarak da akıllara kazınmıştı. Ancak
parçanın oradaki versiyonu, vefatının hemen ardından yayımlanan (!) derleme
albümü Mançoloji’deki “arabeskleştirilmiş” versiyonuydu. Gülpembe’nin en önemli
özelliği ise Manço’nun çok sevdiği babaannesinin vefatına yazılmış olması. Bu
anlamda da hem sözlerindeki anlamın derinliği hem de bestesindeki o iki ayrı
melodinin başı çektiği çeşitlilik, ortaya mükemmel bir sanat eseri çıkarıyor. Klipteki
keytar ise hakkında unutulmayacak başka bir tatlı ayrıntı.
Dönence, “Simsiyah
gecenin koynundayım yapayalnız. Uzaklarda bir yerlerde güneşler doğuyor.” sözleriyle
girdiği anda dinleyeni hipnotize eden bir başka Manço efsanesi. Şarkı sözlerinin
yanında, enstrümanlar da parçanın en değerli unsurları olunca ortaya bir klasik
çıkıyor: Özellikle bas gitarın büyük üstadı Ahmet Güvenç sayesinde de bas
yürüyüşleri, Kurtalan Ekspres'in albümün genelinde yaptığı gibi, şarkıda da akıp gidiyor. Klavye
ağırlıklı melodiye sahip parçada aynı zamanda sonlara doğru elektro gitar da
devreye girince eser, altyapısal olarak kusursuzlaşıyor. Bir başka klasik Barış
Abi hiti, Alla Beni Pulla Beni ise parçaya konuk olan Deniz Tüney’in
vokalleriyle birlikte unutulmaz bir eser oluyor. Manço ile aralarındaki uyumun
yanı sıra parçadaki -klavye başta olmak üzere- enstrümanlar da aynı uyuma eşlik
ediyor.
Bestesini
Manço’nun eşi Lale Manço’nun yaptığı bir Arkadaşım Eşşek ise parça yayımlandığı
zamanlar çocuk olanlar için ayrı değeri olan bir şarkı. Barış Manço, her yaştan
insana hitap edebilen nadir sanatçılardan biriydi: TRT’de 10 yıl süren 7'den
77'ye adlı efsane çocuk programı da bunun en önemli örneğiydi. Bunun dışında
albüme dönecek olursak, Hal Hal ve Ali Yazar Veli Bozar gibi önemli Manço
hitleri de burada yer alıyor. Bu nedenle de baştan sona dinlemesi zevk veren
klasik bir albüm bu. Her parçanın ayrı bir hikayesi ve derinliği var. En
önemlisi de Türk müziğinde klişeleri gerçek anlamda yıkan yenilikçi bir eser
bu. Bütün bu nedenlerle, 7’den 77’ye söyleyebiliriz ki, sen hala yaşıyorsun,
hep yaşayacaksın ve iyi ki varsın Barış Abi!
Kaynak: 1